Processing math: 26%
Skip to main content

Featured

Shumëzimi i thyesave me numra të plotë, dhe mes vete

Për të shumëzuar një thyesë me një numër të plotë shumëzojmë numëruesin e asaj thyese me atë numër , ndërsa emëruesin vetëm e pershkruajmë. Për shembull 3×14=34 Shembull 1.   Të konsiderojmë shumëzimin e numrit 3 me thyesën 14 Shembull 2.   Të konsiderojmë shumëzimin e numrit 5 me thyesën 27 Për të shumëzuar një thyesë me një thyesë tjetër, shumëzojmë numëruesin thyesës së parë me numëruesin e thyesës së dytë , si dhe emëruesin e thyesës së parë me emëruesin e thyesës së dytë . Shembull 3. Të konsiderojmë shumëzimin e thyesave 25 dhe 23 Shembull 4. Të konsiderojmë shumëzimin e thyesave 15 dhe 34 Për të luajtur një video-lojë ku përdoret shumëzimi i thyesave  kliko këtu Detyrë shtëpie Kryeni veprimet me thyesa a) 7×29 b) 511×8 c)  45×812 d) 67 

Krahasimi i thyesave

 Meqë thyesat paraqesin pjesë të një tërësie, si të tilla ato mund të krahasohen mes vete.

Dallojmë tri raste:

1. Krahasimi i thyesave me emërues të njëjtë
Le të krahasojmë thyesat \frac 2 4 dhe \frac 3 4

Nga figura shohim se thyesa \frac 3 4 paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa \frac 2 4 , andaj si e tillë është më e madhe.

Tani le të krahasojmë thyesat \frac 3 8 dhe \frac 7 8


Nga figura shohim se thyesa \frac 7 8  paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa \frac 3 8 , andaj si e tillë është më e madhe.

Pra, në rastin kur dy thyesa kanë të njëjtin emërues atëherë më e madhe do të jetë ajo thyes e cila ka numëruesin më të madh.

2. Krahasimi i thyesave me numërues të njëjtë
Le të krahasojmë thyesat \frac 1 4 dhe \frac 1 10

Nga figura shohim se thyesa \frac 1 4   paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa \frac 1 10 , andaj si e tillë është më e madhe.

Tani le të krahasojmë thyesat \frac 3 4 dhe \frac 3 5

Nga figura shohim se thyesa \frac 3 4   paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa \frac 3 5 , andaj si e tillë është më e madhe.

Pra, në rastin kur dy thyesa kanë të njëjtin numërues atëhere më e madhe do të jetë ajo thyes e cila ka emëruesin më të vogël.

3. Krahasimi i thyesave me emërues dhe numërues të ndryshëm

Zakonisht për të krahasuar thyesat që nuk kanë as emërues e as numërues të njëjtë përdorim metodën e fluturës, me ç´rast numëruesi i thyesës së parë shumëzohet me emëruesin e thyesës së dytë, ndërsa numëruesi i thyesës së dytë shumëzohet me emëruesin e thyesës së parë.

Le të konsiderojmë rastin e krahasimit të thyesave \frac 5 6 dhe \frac 7 8


Shohim se në anën e majtë kemi fituar numrin 40 nga shumëzimi i numrave 5 dhe 8, ndërsa në anën e djathtë është fituar numri 42 nga shumëzimi i numrave 7 dhe 6. Si dhe dijmë që 40<42 andaj e njëjta shenjë (<) bartet tek thyesat.
Pra, \frac 5 6 < \frac 7 8 .

Le të konsiderojmë tani rastin e thyesave  \frac 4 6 dhe \frac 3 10 .
Shumëzojmë duke përdorur metodën e fluturës, dhe shohim se në anën e majtë kemi 40 kurse në anën e djathtë 18.

 Meqë 40>18 dhe këtë shenjë (>) e vendosim mes thyesave.


Për të luajtur një lojë ku përdoret krahasimi i thyesave kliko këtu.

Detyrë shtëpie
Krahasoni thyesat e mëposhtme:

a)  \frac 5 8 dhe \frac 2 8

b)  \frac 4 6 dhe \frac 4 9

c)  \frac 7 9 dhe \frac 3 4

d)  \frac 3 6 dhe \frac 4 8












Popular Posts