Skip to main content

Featured

Shumëzimi i thyesave me numra të plotë, dhe mes vete

Për të shumëzuar një thyesë me një numër të plotë shumëzojmë numëruesin e asaj thyese me atë numër , ndërsa emëruesin vetëm e pershkruajmë. Për shembull `3\times \frac 1 4 `=`\frac 3 4 ` Shembull 1.   Të konsiderojmë shumëzimin e numrit 3 me thyesën `\frac 1 4 ` Shembull 2.   Të konsiderojmë shumëzimin e numrit 5 me thyesën `\frac 2 7 ` Për të shumëzuar një thyesë me një thyesë tjetër, shumëzojmë numëruesin thyesës së parë me numëruesin e thyesës së dytë , si dhe emëruesin e thyesës së parë me emëruesin e thyesës së dytë . Shembull 3. Të konsiderojmë shumëzimin e thyesave `\frac 2 5 ` dhe `\frac 2 3 ` Shembull 4. Të konsiderojmë shumëzimin e thyesave `\frac 1 5 ` dhe `\frac 3 4 ` Për të luajtur një video-lojë ku përdoret shumëzimi i thyesave  kliko këtu Detyrë shtëpie Kryeni veprimet me thyesa a) `7\times \frac 2 9 ` b) `\frac 5 11 \times 8` c)  `\frac 4 5 \times \frac 8 12` d) `\frac 6 7  \times \frac 3 7`

Krahasimi i thyesave

 Meqë thyesat paraqesin pjesë të një tërësie, si të tilla ato mund të krahasohen mes vete.

Dallojmë tri raste:

1. Krahasimi i thyesave me emërues të njëjtë
Le të krahasojmë thyesat `\frac 2 4 ` dhe `\frac 3 4 `

Nga figura shohim se thyesa `\frac 3 4 ` paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa `\frac 2 4 `, andaj si e tillë është më e madhe.

Tani le të krahasojmë thyesat `\frac 3 8 ` dhe `\frac 7 8 `


Nga figura shohim se thyesa `\frac 7 8 ` paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa `\frac 3 8 `, andaj si e tillë është më e madhe.

Pra, në rastin kur dy thyesa kanë të njëjtin emërues atëherë më e madhe do të jetë ajo thyes e cila ka numëruesin më të madh.

2. Krahasimi i thyesave me numërues të njëjtë
Le të krahasojmë thyesat `\frac 1 4 ` dhe `\frac 1 10 `

Nga figura shohim se thyesa `\frac 1 4 `  paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa `\frac 1 10 `, andaj si e tillë është më e madhe.

Tani le të krahasojmë thyesat `\frac 3 4 ` dhe `\frac 3 5 `

Nga figura shohim se thyesa `\frac 3 4 `  paraqet sasi më të madhe të hijëzuar sesa thyesa `\frac 3 5 `, andaj si e tillë është më e madhe.

Pra, në rastin kur dy thyesa kanë të njëjtin numërues atëhere më e madhe do të jetë ajo thyes e cila ka emëruesin më të vogël.

3. Krahasimi i thyesave me emërues dhe numërues të ndryshëm

Zakonisht për të krahasuar thyesat që nuk kanë as emërues e as numërues të njëjtë përdorim metodën e fluturës, me ç´rast numëruesi i thyesës së parë shumëzohet me emëruesin e thyesës së dytë, ndërsa numëruesi i thyesës së dytë shumëzohet me emëruesin e thyesës së parë.

Le të konsiderojmë rastin e krahasimit të thyesave `\frac 5 6 ` dhe `\frac 7 8 `


Shohim se në anën e majtë kemi fituar numrin 40 nga shumëzimi i numrave 5 dhe 8, ndërsa në anën e djathtë është fituar numri 42 nga shumëzimi i numrave 7 dhe 6. Si dhe dijmë që 40<42 andaj e njëjta shenjë (<) bartet tek thyesat.
Pra, `\frac 5 6 ` < `\frac 7 8 `.

Le të konsiderojmë tani rastin e thyesave  `\frac 4 6 ` dhe `\frac 3 10 `.
Shumëzojmë duke përdorur metodën e fluturës, dhe shohim se në anën e majtë kemi 40 kurse në anën e djathtë 18.

 Meqë 40>18 dhe këtë shenjë (>) e vendosim mes thyesave.


Për të luajtur një lojë ku përdoret krahasimi i thyesave kliko këtu.

Detyrë shtëpie
Krahasoni thyesat e mëposhtme:

a)  `\frac 5 8 ` dhe `\frac 2 8 `

b)  `\frac 4 6 ` dhe `\frac 4 9 `

c)  `\frac 7 9 ` dhe `\frac 3 4 `

d)  `\frac 3 6 ` dhe `\frac 4 8 `












Popular Posts